ŚWIĘCI (27 bł. GRECKOKATOLICKICH MĘCZENNIKÓW)

MATKA BOŻA CZĘSTOCHOWSKA: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własne

Rzymskokatolicka Parafia
pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno

św. ZYGMUNT: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własne

św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własne

27 BŁOGOSŁAWIONYCH GRECKOKATOLICKICH MĘCZENNIKÓW TOTALITARYZMU

patroni: Ukrainy

wspomnienie: 27 czerwca

wszyscy nasi święci
tutaj

Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych z błogosławionymi:

27.vi.2001 r. św. Jan Paweł II, podczas swojej pielgrzymki na Ukrainę, beatyfikował we Lwowie 27 męczenników Kościołów greckokatolickich, głównie Ukraińskiego Kościoła greckokatolickiego (ukr. Українська Греко-Католицька Церква), dziś zwanego Kościołem katolickim obrządku bizantyjsko-ukraińskiego, zwyczajowo nazywanego też unitami (a na potrzeby niniejszego opracowania także grekokatolikami, choć to określenie ma szersze znaczenie), umęczonych przez reżimy totalitarne XX w. (głównie rosyjskich bolszewików i komunazistów).

św. Jan Paweł II wołał wówczas:

„Słudzy Boży, którzy dzisiaj wpisani zostali do Rejestru Błogosławionych reprezentują wszystkie kategorie wspólnoty kościelnej. Są między nimi: biskupi i kapłani, mnisi i mniszki, ludzie świeccy. Na różne sposoby byli oni wypróbowani przez zwolenników zgubnych ideologii nazizmu i komunizmu. Świadomy cierpień, które dotykały tych wiernych uczniów Chrystusa, mój poprzednik Pius XII, podzielając ich ból, wyraził swą solidarność z tymi, ‘którzy trwają w wierze i opieraniu się wrogom chrześcijaństwa z tą samą nieugiętą siłą, z jaką kiedyś opierali się ich przodkowie’ i pochwalił ich odwagę pozostawania ‘wiernie złączonymi z Papieżem Rzymskim oraz swymi Pasterzami’^{List Apostolski „Orientale Ecclesias”, 15 grudnia 1952, AAS 45 [1953],8.}

Umocnieni Bożą łaską kroczyli oni zwycięską drogą aż do końca. Jest to droga przebaczenia i pojednania, droga, która wiedzie ku jaśniejącemu światłu Wielkanocy, po ofierze na Golgocie. Ci nasi bracia i siostry są widocznymi przedstawicielami ogromnego mnóstwa anonimowych bohaterów — mężczyzn i kobiet, mężów i żon, kapłanów, zakonników i zakonnic, ludzi młodych i starych — którzy w przeciągu dwudziestego wieku, ‘wieku męczeństwa’, doświadczali prześladowań, przemocy i śmierci, aby tylko nie wyrzec się swojej wiary.”

I dodawał, odwołując się do swych własnych przeżyć:

„Ja sam w mojej młodości byłem świadkiem tego rodzaju ‘apokalipsy’. ‘Moje kapłaństwo, już od samego początku, wpisało się w wielką ofiarę niezliczonych mężczyzn i kobiet mojego pokolenia’^{„Dar i tajemnica”, str. 47}. Pamięć o nich nie może zaginąć, bo jest ona błogosławieństwem. Podziwiamy ich i jesteśmy im wdzięczni: jak ikona Ewangelii Błogosławieństw, którą przeżywali aż do przelania krwi, stanowią oni znak nadziei dla naszych i przyszłych czasów. Pokazali oni, że miłość jest silniejsza od śmierci.

W ich opieraniu się misterium zła, nie zważając na ludzką niemoc, mogła zajaśnieć siła wiary i łaski Chrystusowej^{por. 2 Kor 12, 9-10}. Ich nieprzezwyciężone świadectwo okazało się być zasiewem nowych chrześcijan^{por. Tertulian, Apol. 50,13: CCL 1,171}.

Razem z nimi prześladowani i zabijani ze względu na Chrystusa byli także chrześcijanie innych wyznań. Ich wspólne męczeństwo jest silnym wezwaniem do pojednania i jedności. Jest to ekumenizm męczenników i świadków wiary, który wskazuje drogę jedności chrześcijanom dwudziestego pierwszego wieku. Niech ich ofiara będzie konkretną nauką życiową. Oczywiście, nie jest to łatwe zadanie. Podczas ubiegłych stuleci nagromadziło się zbyt wiele stereotypów myślowych, zbyt wiele wzajemnych uraz i zbyt wiele nietolerancji. Jedynym sposobem oczyszczenia drogi jest zapomnienie o przeszłości, proszenie o wzajemne przebaczenie i przebaczenie sobie nawzajem ran zadanych i otrzymanych, bez zastrzeżeń ufając odnawiającemu działaniu Ducha Świętego.”

Poniżej zamieszczamy krótkie biogramy beatyfikowanych męczenników, wraz z linkami do stron Wikipedii. Niektórzy z nich opisani zostali odrębnie w naszych zasobach – w takim przypadku podany jest tylko link do owego biogramu…

Biskupi i administratorzy apostolscy:
1. Grzegorz Chomyszyn (ukr. Григорій Хомишин)
  
  (25.iii.1867, Hadyńkowce k. Husiatyna – ✟ 28.xii.1945, Kijów)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
2. Nicetas Budka (ukr. Ники́та Бу́дка)
  
  (7.vi.1877, Dobromirka k. Zbaraża – ✟ 28.ix.1949, Karandżar, Kazachstan)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
3. Mikołaj Czarnecki (ukr. Микола́й Чарне́цький)
  (14.xii.1884, Simakówka – ✟ 2.iv.1959, Lwów)
  Wikipedia biogram: TUTAJ
  
  Urodził się w powiecie horodeńskim województwa stanisławskiego, w dawnej Galicji cesarstwa austro-węgierskiego.
  
  Po ukończeniu seminarium obrządku greckokatolickiego został w 1909 r. wyświęcony na kapłana. Doktorat z teologii dogmatycznej uzyskał w Rzymie, po czym został ojcem duchowym i profesorem seminarium w Stanisławowie.
  
  W 1919 r. rozpoczął nowicjat w zakonie redemptorystów w Zboiskach, dziś dzielnica Lwowa.
  
  W 1926 r. papież Pius XI mianował Mikołaja apostolskim wikariuszem wiernych obrządku bizantyjsko-ukraińskiego na Wołyniu i Podlasiu. Biskupem został w 1931 r., w Rzymie.
  
  Podczas pierwszej rosyjskiej okupacji Ukrainy w 1939 r. został mianowany apostolickim egzarchą Wołynia, Podlasia i Polesia. Ale niebawem został przez Rosjan zmuszony do zrezygnowania z pełnionych funkcji i opuszczenia Wołynia. Osiadł w klasztorze redemptorystów we Lwowie. Powrócił do pracy naukowej.
  
  11.iv.1945 r. został wraz z większością biskupów greckokatolickich znajdujących się na terenie Ukrainy aresztowany przez Rosjan, po czym skazano go na 6 lat przymusowych robót i zesłany na Syberię.
  
  Po 11 latach spędzonych w różnych syberyjskich łagrach był tak wycieńczony, że w 1956 r. oprawcy przekonani o jego bliskiej śmierci pozwolili mu na powrót do Lwowa. Zmarł tamże 2.iv.1959 r.
4. Jozafat Kocyłowski (ukr. Йосип Йосафа́т Коцило́вський)
  
  (3.iii.1876, Pakoszówka k. Sanoka – ✟ 17.xi.1947, Czapajewka)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
5. Grzegorz Łakota (ukr. Григорій Лакота)
  
  (31.i.1883, Głodówka – ✟ 12.xi.1950, Abieź)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
6. Teodor Jerzy Romża
  (14.iv.1911, Boczków Wielki – ✟ 1.xi.1947, Mukaczewo)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
7. Szymon Łukacz (ukr. Симеон Лукач)
  (7.vii.1893, Starunia – ✟ 22.viii.1964, Starunia)
  Wikipedia biogram: TUTAJ
  
  Urodził się w województwie stanisławskim naonczas w Galicji cesarstwa austro-węgierskiego w rodzinie chłopskiej.
  
  W 1913 r. wstąpił do greckokatolickiego seminarium duchownego. Na dwa lata, podczas I wojny światowej, musiał przerwać studia, ale w końcu je ukończył w 1919 r. Tego samego roku uzyskał święcenia kapłańskie.
  
  Do 1945 r. nauczał teologii moralnej w seminarium w Stanisławowie.
  
  Wtedy też najprawdopodobnie przyjął — potajemnie — chirotonię (otrzymał święcenia) biskupią z rąk biskupa Grzegorza Chomyszyna.
  
  W 1949 r. został aresztowany przez rosyjskie MWD (następcę NKWD) i uwięziony syberyjskim łagrze w Krasnojarsku. Z więzień wyszedł w 1955 r.
  
  Następnie pracował jako kapłan w „podziemiu” katolickim, udzielając — tam gdzie to możliwe — sakramentów świętych.
  
  W 1962 r. został ponownie aresztowany. Sądzony był w procesie wraz z innym robotnikiem winnicy Pańskiej — „podziemnego Kościoła” — bpem Iwanem Śleziukiem.
  
  Zesłano go na 5 lat do łagru o podwyższonym rygorze. Przymuszany był do ciężkich prac i zaraził się gruźlicą.
  
  Chorego w 1964 r. zwolniono. Parę miesięcy później, 22.viii.1964 r., zmarł i pochowany został w rodzinnej wiosce, Staruni…
8. Bazyli Wełyczkowski (ukr. Василь Величковський)
  
  (1.vi.1903, Stanisławów – ✟ 20.vi.1973, Winnipeg)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
9. Jan Słeziuk (ukr. Іва́н Слезю́к)
  
  (14.i.1896, Żywaczów – ✟ 2.xii.1973, Stanisławów)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
Proboszczowie, kapłani parafialni i posługujący na parafiach:
1. Mikołaj Konrad (ukr. Микола Конрад)
  
  (16.v.1876, Strusów – ✟ 26.vi.1941, las Birok k. Stradcza)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
2. Włodzimierz Pryjma (ukr. Володимир Прийма)
  
  (17.vii.1906, Stradcz – ✟ 26.vi.1941, las Birok k. Stradcza)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
3. Andrzej Iszczak (ukr. Андрі́й Іща́к)
  
  (23.xi.1887, Mikołajów – ✟ 26.vi.1941, Sychów)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
4. Emilian Kowcz (ukr. Омеля́н Ковч)
  
  (20.viii.1884, Kosmacz – ✟ 25.iii.1944, Majdanek)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
5. Mikołaj Cehelski (ukr. Мико́ла Цеге́льський)
  
  (17.xii.1896, Strusów – ✟ 25.v.1951, Jawas, Potma)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
6. Roman Łysko (ukr. Рома́н Лиско́)
  
  (14.viii.1914, Gródek – ✟ 14.x.1949, Lwów)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
7. Piotr Werhun (ukr. Петро́ Вергу́н)
  
  (18.xi.1890, Gródek – ✟ 7.ii.1947, Angarsk)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
8. Aleksander Zarycki (ukr. Олексій Зарицький)
  
  (17.x.1912, Bilcze – ✟ 30.x.1963, Dołynka k. Karagandy)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
Zakonnice:
1. Tarsycja Olga Maćków (Maćkiw) (ukr. Тарсикія Ольга Мацьків)
  
  (23.iii.1919, Chodorów – ✟ 17.vii.1944, Krystynopol)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
2. Olimpia Olga Bida (ukr. Олімпія Ольга Біда)
  
  (10.v.1903, Cebłów – ✟ 28.i.1952, Charsk k. Tomska)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
3. Laurencja Leokadia Harasymiw (ukr. Лаврентія Левкадія Гарасимів)
  (30.ix.1911, Rudniki – ✟ 28.viii.1952, Charsk k. Tomska)
  Wikipedia biogram: TUTAJ
  
  Leokadia urodziła niedaleko Lwowa, w Galicji.
  
  W 1931 r. wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr świętego Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny (łac. Congregatio Sororum Sancti losephi Sposi Beatae Mariae Virginis – CSSJ) – józefitek obrządku greckokatolickiego, przyjmując imię Laurencji.
  
  Pierwsze śluby złożyła w 1933 r.
  
  Pracowała w wielu miejscach posługi józefitek na Ukrainie.
  
  W 1951 r. została, za prowadzenie tajnej działalności duszpasterskiej w miejscach, gdzie brakowało kapłanów, aresztowana przez rosyjskie MWD (następcę NKWD) i zesłana do Borysławia. Stamtąd deportowano ją do obozu Charsk niedalego Tomska.
  
  Ponieważ zachorowała pozwolono jej mieszkać w pobliskiej wiosce. Dzieliła pokój ze sparaliżowanym mężczyzną, chorym na gruźlicę. Wykonywała wszystkie niezbędne do przetrwania w klimacie syberyjskim zajęcia, nie skarżąc się na dolę i modląc się nieustannie.
  
  Zmarła 28.viii.1952 r.
Zakonnicy zakonu studytów (łac. Monaci Studiti Ucraini):
1. Leonid Iwanowicz Fiodorow (ros. Леонидъ Ивановичъ Фёдоровъ)
  
  (4.xi.1879, Sankt Petersburg – ✟ 7.iii.1935, Wiatka)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
2. Klemens Kazimierz Maria Szeptycki (ukr. Климентій Казимир Шептицький)
  
  (17.xi.1869, Przyłbice – ✟ 1.v.1951, Włodzimierz nad Klaźmą)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
Zakonnicy zakonu bazylianów (łac. Ordo Sancti Basilii Magni - OSBM):
1. Seweryn Baranyk (ukr. Северіян Бараник)
  
  (18.vii.1889, Uhnów – ✟ 26-29.vi.1941, Drohobycz)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
2. Joachim Sieńkiwski (ukr. Яким Сеньківський)
  
  (2.v.1886, Gaje Wielkie – ✟ 26-29.vi.1941, Drohobycz)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
3. Witalis Włodzimierz Bajrak (ukr. Виталiй Байрак)
  
  (24.ii.1907, Szwajkowce – ✟ 16.v.1946, Drohobycz)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
Zakonnicy zakonu redemptorystów (łac. Congregatio Sanctissimi Redemptoris – CSR):
1. Zenon Kowalik (ukr. Зенон Ковалик)
  
  (18.viii.1903, Iwaczów Górny – ✟ 28.vi.1941, Lwów
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
2. Jan Ziatyk (ukr. Іва́н Зя́тик)
  
  (26.xii.1899, Odrzechowa – ✟ 17.v.1952, k. wioski Kwitok)
  biogram w naszych źródłach: TUTAJ
Redemptorystami było też dwóch błogosławionych biskupów: krótkie biogramy — powyżej:
- Mikołaj Czarnecki
- Bazyli Wełyczkowski